Almanya'da Naziler iktidara gelir gelmez, başta Yahudi kökenliler olmak üzere kendilerinden olmayan veya ideolojilerine karşı olan tüm Almanlara baskı uygulamaya başladılar.
Bu baskılardan nasibini alanların başında ise üniversitede çalışan akademisyenler, devlet memurları ve muhalif politikacılar geliyordu.
1933 yılında Aryan olmayanlara ve muhaliflere karşı uygulanacak baskıyı yasallaştıran bir kanun çıkarıldığında birçok kişi yurt dışına kaçmaya başladı.
Bunlardan bir kısmı da Türkiye'ye geldi ve bu gün üniversitelerimizdeki bölümlerin çoğunu ya kurdular veya kurulmuş olanlarını geliştirdiler.
Bunlar arasında mimarlar da vardı.
Bu mimarlardan biri de Berlinli Bruno Taut idi.
1934 yılında Prusya Güzel Sanatlar Akademisi'ndeki işine son verilen Taut, önce İsviçre'ye kaçmış, oradan uçakla önce Japonya'ya, oradan da İstanbul'a uçmuştu.
Taut, yakın dostu ve meslektaşı Martin Wagner ile birlikte bugün UNESCO'nun dünya kültür mirası listesine aldığı Berlin'deki işçiler için planlanmış at nalı şeklindeki büyük siteyi (Hufeisensiedlung) 1925-1933 yılları arasında planlayıp inşa edilmesini sağlayan tanınmış bir mimardı.
Profesör Taut, İstanbul'a geldikten sonra, Aralık 1936'da İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü'nün başına geçti.
Bu görevinin yanında, Ankara'daki Milli Eğitim Bakanlığı'nın mimarlık bölümünün de başkanlığına getirildi.
Fakat bir süre sonra sağlığı bozuldu.
10 Kasım 1938'de Atatürk vefat ettiğinde Taut çok ağır hastaydı.
Buna rağmen, hasta yatağından kalkarak Atatürk'ün tabutunun konulacağı katafalkı çok kısa süre içinde hazırladı.
Taut, o kadar hastaydı ki Atatürk'ten bir ay kadar sonra Aralık ayında o da öldü.
Bruno Taut'un mezarı İstanbul Edirmekapı Şehitliği'ndedir.
Taut, Türkiye'ye gelip göreve başladıktan sonra sadece iki yıl yaşamasına rağmen bu gün de ayakta olan bazı eserlere mimar olarak imza atmıştır.
Örneğin, Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi binasının tasarımını Taut yapmıştır.
Ayrıca, kendi tasarlayıp inşa ettirdiği ve İstanbul'da kaldığı sürece yaşadığı Ortaköy'deki Bruno Taut Evi de hala ayaktadır.
Kaynakça: Bu bilgiler, İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayınlanan "İkinci Vatanım Türkiye, Ernst Reuter'in Ankara Yılları" isimli kitaptan alınmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder