Çatışmalı Bölgelerde Çalışanlar İçin Emniyet ve Güvenlik Önerileri

Türkiye uzun bir süre PKK Terör Örgütü’nün sebep olduğu tehdit ve risklerle karşı karşıya kalmış ve bu yüzden ağır bedeller ödemiştir. Fakat bu tehdit, kamuoyunda genel olarak teröristlerin ve güvenlik güçlerinin verdiği kayıplar açısından ele alınmaktadır. Halbuki bu süreçte güvenlik işi ile hiçbir ilgisi olmayan çok sayıda sivil insan da yaralanmış veya hayatını kaybetmiştir. Bu sivil kayıplardan tartışmasız bir şekilde en çok etkilenen iç güvenlik harekâtı bölgesinde yaşayan sivil insanlar olmuştur. Ancak gerek devlet görevlisi sivil memurlar gerekse bölgeye sadece iş icabı giden basın mensupları ve bölgede iş yapan şirketlerin çalışanları ve hatta yardım kuruluşlarının personeli de azımsanamayacak kadar sık bir şekilde terör mağdurları arasına katılmış ve hala katılmaktadır.

Bu konu ile ilgili alınması gereken temel tedbirler ile ilgili olarak İç Güvenlik Harekâtı İcra Edilen Bölgelerde Faaliyet Gösteren Şirketler İçin Emniyet ve Güvenlik Planlaması Hakkında Öneriler başlığı ile bir yazı kaleme alarak yayınladık. Fakat maalesef, bu durum sadece ülkemizi ilgilendiren bir sorun değildir. Özellikle Ortadoğu bölgesindeki komşularımız uzun yıllardır, bizde olanlardan çok daha fazla karışıklık, çatışma ve iç sorunlarla uğraşmaktadır. Soğuk Savaş sonrasında artan bu karışıklıklar ve istikrarsızlıklar, ABD başta olmak üzere bölge dışından birçok devletin yaptığı müdahalelerle adeta içinden çıkılmaz bir durum haline gelmiştir. Bir de Ortadoğu’da bulunan devletlerin birbirleri ile olan sorunları, baskıcı rejimler, kronik hale gelmiş ekonomik, dini ve etnik problemler hesaba katıldığında, Ortadoğu’nun daha uzun bir süre istikrarsızlığını koruyacağı anlaşılmaktadır.

Ancak hayat her şeye rağmen devam etmektedir ve bundan sonra da devam edecektir. Tüm sorunlara ve çok boyutlu tehditlere rağmen, başta basın organları olmak üzere yardım kuruluşları ve özel şirketler gibi birçok kuruma bağlı sivil personel komşu ülkelerdeki çatışmalı bölgelerde çalışmaktadır. Elbette bunun ağır bir bedeli olmaktadır. Fakat ödenen tüm bedellere rağmen bahse konu kurumlara bağlı personel bundan sonra da aynı bölgelerde çalışmaya devam edecektir.

Bu sebeple çatışmalı bölgelerde sivil zayiatın azaltılması için bazı tedbirlerin alınması kaçınılmaz bir zorunluluk olduğu anlaşılmaktadır. Çünkü özellikle Suriye’de sivil zayiatın ulaştığı rakamlar çok vahim bir seviyededir. Durumun vahametini anlamak için basında verilen bazı rakamlara bakmak yeterli olacaktır.  Basın organlarına yansıyan bazı haberlere göre sadece Suriye iç savaşında 7000’den fazla gazetecinin hayatını kaybettiği, 4000 civarında gazetecinin ise Suriye rejimi, Rus kuvvetleri ile IŞİD ve PYD gibi terör örgütlerinin elinde rehine olarak tutulduğu ileri sürülmektedir. Bunlar basın organlarında güvenlik güçlerinin kayıpları kadar yer almadığı için, bu acıklı durum kamuoyunun çok fazla dikkatini çekmemektedir. Halbuki; diğer şirketlerin, yardım kuruluşlarının ve sivil devlet görevlilerinin verdiği zayiatlar da hesaba katılırsa, durumun güvenlik güçlerinin verdiği zayiatlara göre çok daha fazla olduğu kolayca anlaşılacaktır. 

Çatışmalı bölgelerde faaliyet göstermek, doğası gereği kendine has bazı riskler taşımaktadır. Bu sebeple, tüm tehditlerden kaçınmak ve zayiatı sıfıra düşürmek mümkün değildir. Bu durum güvenlik güçleri de dahil herkes için geçerlidir. Ama alınacak bazı basit tedbirlerle bu zayiatları en az seviyeye düşürmek mümkündür. Bunun için çoğu zaman olağanüstü tedbirler almaya da gerek yoktur. Şimdi bu tedbirlerin neler olabileceği hakkında genel bazı bilgiler vermeye çalışacağız. Daha önce hiçbir basın organının, yardım kuruluşunun veya özel şirketin bu işin planlamasını nasıl yaptıklarını bilfiil deneyimleme fırsatım olmamıştır. Bu sebeple meslek yaşamım boyunca başta Irak kuzeyi olmak üzere çatışmalı bölgelerde çalışan sivil personelin gözlemleme fırsatı bulduğum faaliyetlerinden edindiğim bilgilere göre bazı çıkarımlar yapmaya çalışacağım.

Benim düşünceme göre, çatışmalı bölgelerdeki en büyük tehlike, hazırlıksız olmaktır. Bunu bu bölgelerde görev yapan basın organları mensupları açısından ele alacak olursak, herhangi bir veya birkaç muhabiri; “Ahmet, Ayşe, Ali, şu bölgeye gidip haber yapın.” diye görevlendirmek, onları daha en baştan ateşin içine atmak demektir. Bu sebeple, çatışmalı bölgelere gönderilecek personel, bazı kişisel özellikleri de dahil olmak üzere, genel bir değerlendirme yapılarak bölgeye gönderilmeden en az bir hafta önce belirlenmelidir. Bunun için de personel görevlendirmeye karar verildiği andan itibaren detaylı bir durum muhakemesi ve bunun sonucunda da detaylı bir planlama yapmak gerekmektedir. Yani, hazırlıklı olmak için çok önceden çalışmaya başlanmalıdır.

Daha önceki yazımızda da açıkladığımız gibi durum muhakemesi yapabilmek için öncelikle personelin nereye gönderileceği ve bu bölgelerdeki genel durum belirlenmelidir. Bu yapılırken genel ifadeler kullanılmamalıdır. Çünkü her bölgenin kendine has bazı özellikleri vardır. Örneğin Suriye’nin herhangi bir bölgesine gönderilecek bir personel, nasıl olsa ortama alıştı diye Suriye’deki tüm görevlere gönderilmemelidir. Suriye’nin gidilecek bölgeleri ayrı ayrı, kesin sınırlarla belirlenmeli ve her bölgeye, bu bölgelere gitmesi en uygun olan personel görevlendirilmelidir. Ayrıca, seçilecek araçtan hangi koruyucu teçhizatın verileceğine kadar tüm hususlar, bu tespit edilecek bölgelere göre ayrı ayrı belirlenmelidir.  

Şimdi bunun nasıl yapılacağını inceleyeceğiz. Konuyu basitleştirmek ve karışıklığa sebep olmamak için, incelememizde herhangi bir basın kuruluşunun Suriye topraklarında göreve göndereceği personel esas alınacaktır. Bu yapılırken, belirli bir bölge ismi verilmeyecek ve hemen hemen her bölge için geçerli olabilecek genel hususlara değinilecektir.

Her şeyden önce şu bilinmelidir ki yönetilemeyen, takip ve kontrol edilemeyen her türlü faaliyet risklidir. Bu sebeple, öncelikle çatışmalı bölgelerde görev yapan personelin faaliyetlerinden sorumlu bir kişi görevlendirilmelidir. Bu kişiye, ihtiyaca göre her bölgeye gönderilen muhabirleri takip edecek en az birer personel, yardımcı olarak verilmelidir. Bunların bölgeye yakın bir yerde konuşlanması daha uygun olur. Bu mümkün değilse, basın kuruluşunun merkezinde, yeterli büyüklükte bir oda da tahsis edilebilir.

Bu odada gidilecek bölge hakkında haberler yapan haber kanallarını takip edecek şekilde yeteri kadar televizyon bulunmalı ve her kanalı takip etmek için ikiz görevli olarak birer personel görevlendirilmelidir. Bunlar aynı zamanda internet haberlerini de takip edebilmelidir. Çünkü çoğu zaman haberler basın organlarından daha önce internete düşmektedir. Suriye televizyonlarını takip edecek personel Arapça, Rus kanallarını takip edecek personel Rusça bilmelidir. Bu kadar kalifiye personel bulunamıyorsa, en azından İngilizce yayın yapan kanalları takip etmek için bir personel tahsis edilmelidir.

Bu personel, sadece olayları takip etmekle yetinmemelidir. Yapmaları gereken ilk şey, odanın bir duvarına Suriye’nin çok büyük bir haritasını asmak olmalıdır. Bundan sonra görevli personel Suriye hakkında detaylı bilgi toplamalı ve son durumu bu harita üzerine her gün işaretlemelidir. Bu personel geçmişe ait bilgileri de araştırıp arşivlemeli ve bölge hakkında yeterince bilgi sahibi olacak şekilde yetiştirilmelidir. Eğer önemli bir tehdit ortaya çıkarsa derhal alandaki personel aranarak gerekli tedbirleri almaları konusunda uyarılmalıdır.

Bu personel harita üzerine, sadece hangi devletin ordu birliklerinin hangi bölgelerde olduğunu değil, tüm silahlı grupların hâkim olduğu bölgeleri de işaretlemelidir. Çünkü bölgeye görevlendirilecek muhabirler bu bölgelerin sınırları baz alınarak görevlendirilmelidir. Burada temel husus, birçok ordu veya silahlı grubun sınırlarının kesiştiği bölgelere kesinlikle personel görevlendirilmemesidir. Görevlendirmeler, sadece bir grubun bölgesine, bu mümkün değilse Türk ordu birliklerinin bulunduğu bölgeye ve sadece bir grubun bölgesinin cephesine düşecek şekilde yapılmalıdır.

Bu bölgeler tespit edilip haritaya işlendikten sonra yapılması gereken şey, çatışmaların başladığı günden bugüne kadar hangi grubun hangi grupla çatıştığını ve ne tür yöntemler kullandığını tespit etmektir. Bu yapılırken sadece bunların birbirleri ile yaptıkları çatışmalar değil, gazetecilere ve diğer sivil çalışanlara karşı takındıkları tavırlar da dikkate alınmalıdır. Gazetecilerin hangi bölgelerde ve nasıl saldırıya uğradıkları, nerede öldürüldükleri, nerede rehin alındıkları tespit edilmeye çalışılmalıdır. Bu bilgiler değişik renk kodları ile haritaya işlenerek görselleştirilmelidir. Böylece en riskli bölgeler ve en büyük tehditler tespit edilmiş olacaktır.

Bu merkezde bulunması gereken diğer bir şey de bölgedeki güvenlik güçlerinin ve bölgeye gidecek görevlilerin telefon numaralarıdır. Bu haritanın yanına asılacak bir kâğıda uzaktan okunacak kadar büyük olarak yazılmalıdır. Herhangi bir durumda sahadaki personel ile derhal irtibat kurmak ve yardım için en yakın güvenlik birliğine haber vermek çok önemlidir. Aynı şekilde, sahada görev yapacak personele de bu merkezin numarası verilmelidir. Gidilecek bölgede cep telefonların çekmeyebileceği hesaba katılmalı ve mümkünse her gruba en az bir adet uydu telefonu verilmelidir. Her bölgedeki personel, her gün belirli aralıklarla bulundukları yer ve son durumları hakkında merkeze rapor vermelidir. Elbette bazı basın organlarının böyle bir merkez kurup buraya birçok personel görevlendirmeye imkânı olmayabilir. Ama hiç olmazsa ikiz görevli olarak mümkün olduğu kadar personel görevlendirilmeye çalışılmalıdır. Ayrıca, en az bir kişi daimi olarak bu işle uğraşacak şekilde görevlendirilmeli ve bu kişi vasıtasıyla alanda görev yapan personel 24 saat esasına göre takip edilmeli ve onları her türlü olumsuz koşulda desteklemeye hazır olunmalıdır.

Bu genel hususları açıkladıktan sonra şimdi de personelin nasıl seçileceği, seçilen personelin hangi araç ve koruyucu teçhizatı alacağı ve nelere dikkat etmesi gerektiği ile ilgili bilgi vermeye çalışalım. Yapılacak ilk şey, gönderilecek bölge kesin sınırları ile belirlendikten sonra bu bölgeye kimin gönderileceğine karar vermektir. Buna, bahsettiğimiz merkezin elde ettiği bilgilerin değerlendirilmesi sonucunda karar verilmelidir.

Konuyu biraz açalım. Eğer PYD bölgesine veya bu bölge sınırına muhabir gönderilecekse, bu personelin en az birinin Kurmanç lehçesini bilmesinde fayda vardır. Eğer böyle bir personel yoksa, Arapça bilen, o da yoksa İngilizce bilen bir personel görevlendirilmelidir. Öte yandan IŞİD bölgesi veya bölge sınırına gönderilecek kişilerin Arapça bilmesi birinci derecede tercih sebebi olmalıdır. IŞİD bilindiği gibi mezhep takıntısı da olan ve acımasız eylemleri ile bilinen radikal dinci bir terör örgütüdür. Bu sebeple bu bölgeye gönderilecek kişiler dini bilgileri daha fazla olan, Hristiyan veya Yahudi dininde ve Nusayri, Alevi veya Şii inancında olmayan personel olmalıdır. Bu durum, eğer ele geçirilirlerse öldürülme ihtimalini azaltabilir. Öte yandan, bu örgüt kadınları pazar kurup sattığından, muhabirler arasında kadın bulunmaması daha uygun olacaktır. En önemlisi de gönderilecek muhabirlerin; bölgeyi bilen, bölge kültürüne yakın ve daha önce bir süre o bölgede yaşamış kişilerin olmasıdır.

Bu kişiler belirlendikten sonra, kendilerine ya merkeze çağırarak veya internet üzerinden telekonferans ile detaylı bir eğitim verilmelidir. Bu eğitimde; gidecekleri bölgedeki son durum, komşu bölgelerdeki silahlı güçlerin kimler olduğu, son zamanlarda çatışmaların hangi bölgelerde yoğunlaştığı, karşılaşabilecekleri mayın ve EYP gibi tehditler, daha önce o bölgede görev yapan gazeteciler ile diğer sivil çalışanlara nerelerde ve ne tür saldırılar yapıldığı gibi bilgiler detaylı bir şekilde anlatılmalıdır. Daha sonra hangi araç veya araçları kullanacakları, bu araçları nasıl işaretleyecekleri, hangi koruyucu teçhizatı alacakları belirlenmelidir.

Araç seçiminde dikkat edilmesi gereken ilk husus, daha önceki yazımızda da belirttiğimiz gibi, bölgede sivil halkın en yaygın olarak kullandığı model ve renkte araçların seçilmesidir. Çünkü saldırganların saldırısından korunmanın ilk şartı, görünürlüğü mümkün olduğu kadar azaltmaktır. Bunun yanında verilecek araçlar mümkün olduğu kadar yeni model olmalı ve göreve gitmeden önce detaylı bir şekilde bakımı yapılmalıdır. En kötü şey, bir bölgeden hızla uzaklaşmanız gereken durumlarda aracınızın arıza yapmasıdır. Bu, hem sabit bir hedef teşkil etmenize, hem de yaya olarak kaçmak isterseniz binlerce dolara mal olan teçhizatı geride bırakmanıza sebep olacaktır.

Gidilecek bölgede basın mensuplarına bilerek saldırı yapılmıyorsa, aracın basın aracı olduğu çok uzaktan anlaşılacak şekilde her iki tarafına yazı yazılmalı ve gerekli işaretler konulmalıdır. Bölgede hava araçları kullanıldığından, aynı şeyler aracın üst tarafına da havadan görülebilecek şekilde işaretlenmelidir. Bu sebeple, merkezin yapacağı araştırmada hangi bölgede basın mensuplarına saldırıldığı ve bu saldırıların nasıl yapıldığının tespit edilmesi çok önemlidir.

Bunun dışında, arazi yapısı ve bitki örtüsü de dikkatle araştırılmalıdır. Örneğin Antakya bölgesinden Suriye sınırına girer girmez birçok bölgenin zeytin ağaçları ile kaplı olduğu görülecektir. Zor durumlarda araçların bu zeytinliklere girmek zorunda kalabileceği dikkatten kaçırılmamalıdır. Bu zeytinlikler sürekli sürüldüğünden yağmurlu havalarda buralara girecek araçların çamura saplanması kaçınılmazdır. Üstelik Yayladağı İlçesi gibi yüksek rakımlı yerlerde yazın bile oldukça sık yağmur yağmaktadır. Bu zeytinlikler yağmursuz havada bile bir engel teşkil edebilir. Çünkü genellikle bodur zeytin ağaçları ekilmiştir ve iki zeytin arasındaki mesafe oldukça dardır. Bu sebeple geniş ve yüksek araçların zeytinliklerde manevra kabiliyeti oldukça sınırlıdır. Yazlık veya eski kabak lastikle de sürülmüş arazide araçların hareket etmesi neredeyse imkânsızdır.

Bu mahsurları telafi etmek için, eğer mümkünse dört çeker araçların kullanılması, bunların çok geniş ve yüksek araçlar olmaması ve arazi tekerleği takılması faydalı olacaktır. Bu durum Afrin gibi dağlık, engebeli ve aynı zamanda sık bitki örtüsü ile kaplı bölgelerde de geçerlidir. Yayladağı’nın hemen güneyinde ise daha büyük sorunlara sebep olabilecek çok sık bir çam ormanı kuşağı bulunmaktadır.

Araçların kurşun geçirmez camları olması tercih sebebi olmalıdır. Mümkünse araç da zırhlı olmalıdır. Ancak bunun her zaman mümkün olmayacağını biliyorum. Bu sebeple araçlarda küçük mayın ve EYP’ler ile hafif silah atışlarından korunmaya yarayacak bazı tedbirler alınmalıdır. Örneğin her personele el çantası şeklinde olup açıldığında kalkan haline gelen ve hafif silah mermilerine karşı koruma sağlayan teçhizatlar verilebilir. Herhangi bir ateş alma durumunda personel bunları hızla açarak kendisini koruyabilir. Çoğu basın kuruluşunun böyle pahalı teçhizatlar da alamayacağını tahmin ediyorum. Bunun yerine basit ve ucuz bazı tedbirler alınabilir. Örneğin kalın ve oldukça büyük boyutlu ansiklopediler çoğu hafif silahın mermisini durdurabilir veya en azında hızını keserek öldürücülüğünü azaltabilir. Bu sebeple araçlara her personel için böyle bir ansiklopedi konulabilir. Hem yasal hem de dikkat çekmeyen bir yöntem olması da avantajlıdır.

Personelin ayaklarını koyduğu yere, elenmiş ince kum doldurulmuş kum torbaları koymak küçük mayınlardan veya EYP (El Yapımı Patlayıcı)’lerden korunmak için faydalı olacaktır. Aracın camlarının siyah renkte film kaplanması, dışarıdan nişan alarak ateş edilmesine karşı faydalı olabilecek bir tedbirdir. Öte yandan, aracın deposu tam doldurulmamalı, gidilecek yere gidip gelmeye yetecek kadar yakıt hesaplanarak en fazla yüzde yirmi beş oranında fazla yakıt konulmalıdır. Bu, kaza yapma veya yakıt deposunun ateşlerden etkilenmesi durumunda yanma tehlikesini azaltacaktır. Eğer gidilen bölgede uzun süre kalınacaksa yakıtın güvenli bidonlarla taşınması daha uygun olur.

Bu hususlar tespit edildikten sonra, bir kâğıt ve kalem alıp personelin beraberinde götüreceği teçhizat ve malzemeler tespit edilmeli ve not alınmalıdır. Yapılacak ilk şey, habercilik için hangi kameraların, fotoğraf makinelerinin vb. alınacağının tespit edilmesidir. Bunlar mümkün olduğu kadar küçük ve uzaktan fark edilmeyecek şekilde mat renklerde olmalı veya yapılabiliyorsa bu renklere boyanmalıdır.

İkinci husus, hangi koruyucu teçhizatın alınacağının tespit edilmesidir. En önemli koruyucu teçhizat hafif silah mermilerine karşı koruyacak güçte bir kompozit yelektir. Eğer baldır ve boyun kısımlarını koruyacak parçaları varsa, bu daha iyi olacaktır. İkinci malzeme ise kompozit başlıktır. Bu da bölgede kullanılan hafif silahlara karşı koruyacak kadar sağlam bir yapıda olmalıdır. En önemlisi de yelek ve başlığın renginin ve tipinin askeri birlikler ve bölgedeki silahlı güçler tarafından kullanılanlarla aynı olmamasıdır. Eğer hâkî renkte bir başlık takarsanız, bunun sizi hedef haline getirmesi yüksek bir ihtimal olacaktır.

Bunlardan başka, ayakkabı ve kıyafet seçimi de önemlidir. Burada dikkat edilmesi gereken ilk husus, arazi ve iklim koşullarına uygun ayakkabı ve kıyafet seçilmesidir. Bunun yanında, kıyafet ve ayakkabının rengi ve tipi, bölgede çatışmanın tarafı olan askeri birlikler veya silahlı örgütler tarafından kullanılandan farklı olmalıdır. Bölgede sivil halkın giydiği tip ve renklerin tercih edilmesi en uygun hareket tarzı olacaktır. Bunun yanında, rahat hareket edebilecek kadar bol ve mat renklerde kıyafet ve ayakkabı seçilmelidir. Beyaz veya parlak renklerin daha kolay görülebileceği, oldukça uzak mesafelerden ateş eden ve gazeteci olduğunuzu tespit edemeyen keskin nişancılara karşı sizi hedef haline getirebileceği unutulmamalıdır. Diğer önemli bir husus da yeterince yedek çorap ve iç çamaşırı götürmektir. Arazide terli bir çorapla uzun süre kalmak, sadece rahatsız edici bir durum değil, aynı zamanda mantar ve pişik yapan bir sağlık sorunudur. Aynı şey iç çamaşırı için de geçerlidir.

Pek dikkat edilmeyen diğer bir husus da alınacak su ve yiyeceklerin türü ve miktarıdır. Su konusundan başlayacak olursak söylenecek ilk şey, görev bölgesinde kalacak kadar su alınmasının zorunlu olduğudur. Bu su, küçük pet şişelerde olmalıdır. Yürürken ve çalışırken cebe konulup içilmesi daha kolay olacak, ayrıca bir mermi isabet ederse tüm su zayi olmayacak, sadece delinen şişelerdeki su akıp gidecektir. Suyun yeterli miktarda olması çok önemlidir. Çünkü bölgede kanalizasyon sistemleri çok iyi değildir. Doğada bulunan kaynak suları ise ölen hayvan ve çürüyen bitkiler sebebiyle genellikle sağlıksızdır.  Bu sebeple, yerleşim yerlerindeki çeşme ve kuyular da dahil olmak üzere bölgenin suyu içilmemelidir. Kişisel tecrübemle şunu rahatlıkla söyleyebilirim. Eğer bölgedeki su kaynaklarından içerseniz kapabileceğiniz en hafif hastalık amipli dizanteri veya kandida olacaktır.

Yiyecek maddeleri için de aynı şey geçerlidir. Her personel mutlaka görev süresince yiyeceği kadar gıda maddesini yanında götürmelidir. Bunlar seçilirken, yufka şeklindeki ekmek, uzun süre dayanacak gıda maddeleri, konserveler veya kurutulmuş meyveler tercih edilmelidir. Eğer şeker hastalığınız yoksa, mutlaka bir paket küçük şeker götürmekte fayda vardır. Uzun yürüyüşlerde yemek yeme imkânınız olmayacağından, enerjiniz tükenecek ve adım atmaya takatınız kalmayacaktır. Kendi arazi tecrübemden biliyorum ki ağzınıza bir şeker atıp emerek tüketirseniz hemen ayaklarınıza derman gelecektir. Öte yandan sıcak havalarda aşırı terleme yüzünden çok tuz kaybedilmektedir. Aşırı tuz kaybı ölüme kadar varan tehlikeler yaratmaktadır. En hafif etkisi ise çok fazla terlemek, yani daha fazla tuz ve su kaybetmek, böylece ayaklarınızın dermansızlıktan titremesi olacaktır. Bu sebeple, yanınıza hap/tablet şeklinde tuz almak çok önemlidir. Bunlar suya atılarak içilebilir ancak böyle yapıldığında suyun tadı bozulduğundan ben arazide genellikle tuz tabletini ağzıma atıp eritmeyi ve üzerine su içmeyi tercih ediyorum.

Genellikle hiç kimsenin dikkat etmediği bir husus da çatışmalı bölgelerde silahların çıkardığı seslerin sağlık üzerinde yaptığı etkidir. İç güvenlik harekâtında çatışmalara giren ve topçu sınıfından olan askerlerin çoğunda ömür boyu süren ve tedavisi de olmayan bir kulak çınlaması vardır. Silahların atışı ile ortaya çıkan yüksek şiddetteki ses ve basınç, orta kulakta zedelenmeye ve bu durum kulakta çınlama sesi duymaya sebep olmaktadır. Kendi tecrübelerimle bu durumu bizzat deneyimlediğimden bunun ne kadar rahatsız edici olduğunu gayet iyi biliyorum. Bu sesten korunmak için kulaklık takmak bir çözüm olabilir ancak kulaklık hem çabuk kirlenen hem de kırılabilen bir malzemedir. Üstelik çok yer kaplamakta ve dış sesleri çok fazla kestiğinden ihtiyaç duyduğunuz sesleri duymanızı da engellemektedir. Bu sebeple, süngere benzeyen bir yapıda olan ve kulağınıza taktığınızda kulağın şeklini alan küçük kulak tıkaçlarını kullanmak en uygun çözüm olacaktır.

Malzeme listesini böylece genel hatlarıyla yazmış olduk. İhtiyaca göre bu liste genişletilebilir veya azaltılabilir. Bundan sonra da göreve gidip gelirken ve görev esnasında alınması gereken tedbirleri yazacaktım fakat yazı oldukça uzun oldu. Bu sebeple, göreve gidip gelirken ve görev sırasında uygulanması gereken hareket tarzları, bilinmesi gereken hususlar ve dikkat edilmesi gereken detaylar hakkında bir sonraki yazımızda bilgi verilecektir.